Yerdan gapiramiz

Sayyoramiz hikoyasi / Yer necha yoshda? U haqida nimalar bilamiz?

от
sayyoramiz hikoyasi yer necha yoshda u haqida nimalar bilamiz 65e6b6bcd92c7

Sayyoramiz hikoyasi / Yer necha yoshda? U haqida nimalar bilamiz? Biz istiqomat qilayotgan Yer bundan 4,500 million yil avval Quyosh shakllanishidan qolgan chang va qoldiqlarning birlashishidan hosil boʻlganligini bilasizmi? Samolyotlar, pitsa yetkazib berish yoki internet boʻlmagan oʻsha paytlarda narsalar hozirgiga nisbatan ancha sekin harakatlanar edi. Masalan, alohidalanib qolgan suv koʻlmaklaridan 400—800 million yil davomida okeanlar … Читать далее

Yerda nega cho‘llar bor?

от
yerda nega chollar bor 65e6b6ac9d259

Yerda nega cho‘llar bor? Biz istiqomat qilayotgan Yer naqadar goʻzal! Koʻm-koʻk okeanlar, oppoq qutb muzlari va yam-yashil yerlar…Ammo oʻsimlik koʻp boʻlmagan joylarda yerning rangi jigarrang boʻlishini juda yaxshi bilamiz. Xoʻsh, nega yerning baʻzi qismlari hosilsiz-u, boshqasi yam-yashil? Yerda nega cho‘llar bor? 4 Nega choʻl Afrika va Avstraliyaning katta qismini qoplagan-u, lekin Yevropada bunday emas? Yevropaliklar … Читать далее

Atmosferamiz qochib ketmoqda!

от
atmosferamiz qochib ketmoqda 65e6b69f989a0

Atmosferamiz qochib ketmoqda! Sayyoramiz bizni iliq saqlaydigan, ob-havo bilan taʼminlaydigan, Yerdagi hayotga imkoniyat yaratadigan juda yupqa gaz qatlami bilan oʻralgan. Ammo bizning sevimli atmosferamiz har bir soniyada tashqi fazoga sizib chiqib ketmoqda. Xayriyatki, bu — juda sekin davom etuvchi jarayon. Chunki har qanday jism xoh u gaz boʻlsin, xoh raketa yoki mushuk — Yerning gravitatsiya … Читать далее

Chiqindilar biz haqimizda nima deydi?

от
chiqindilar biz haqimizda nima deydi 65e6b6925872a

Chiqindilar biz haqimizda nima deydi? Quyosh tizimidan tashqariga otlanayotgan har bir “Voyajer” kosmik kemasi ilmiy asbob-uskunalar bilan bir qatorda Yer va insoniyat sivilizatsiyasi haqidagi ma’lumotlar joylangan oltin plastinkani ham olib ketar ekan. Ushbu vaqt kapsulalarida insoniyatning eng yaxshi yutuqlari — til, musiqa, san’at va ilm-fandagi erishgan natijalar jamlangan. Atrof-muhitning vayron boʻlishi, urush va kabel televideniye … Читать далее

Suv tubidagi jonzotlar: ular qanday yashaydi?

от
suv tubidagi jonzotlar ular qanday yashaydi 65e6b68548f3c

Suv tubidagi jonzotlar: ular qanday yashaydi? Uzoq fazo koinotning chegarasi bo‘lishi mumkin. Biroq biz allaqachon Somon yo‘li markazidagi ulkan qora tuynuk atrofida joylashgan yulduzlarning orbitalari haqida okeanlarning tubida yashovchi yirik kalmar va boshqa mavjudotlarning hayotidan ko‘ra ko‘proq ma’lumotga egamiz. «Darhaqiqat, bir kilometrdan ko‘proq chuqurlikdagi suv havzalari sayyoramizning 60 foizdan ortig‘ini tashkil etadi. Bundan ko‘rinib turibdiki, … Читать далее

Chaqmoq urishidan qanday omon qolish mumkin?

от
chaqmoq urishidan qanday omon qolish mumkin 65e6b67815f48

Chaqmoq urishidan qanday omon qolish mumkin? Chaqmoq chaqayotgan vaqtda katta ochiq maydon oʻrtasida qolib ketsangiz, quyidagi formalarning qaysi biri sizni xavfsiz saqlab qoladi? Qalin suzish kiyimi yoki Supermen kostyumi? Balki bu oʻrta asr sovuti yo tugʻilgan kuningizdagi kiyimingizdir?.. Oʻrta asr sovutini tanladingizmi? Gʻalati, ammo toʻgʻri tanlov!Nega gʻalati? Chunki chaqmoqning metallga urish ehtimoli rezina, mato yoki … Читать далее

Yomg‘ir va tropik o‘rmonlar: qay biri oldinroq paydo bo‘lgan?

от
yomgir va tropik ormonlar qay biri oldinroq paydo bolgan 65e6b66b25a24

Yomg‘ir va tropik o‘rmonlar: qay biri oldinroq paydo bo‘lgan? Tropik o‘rmonlar yomg‘irlar bo‘lmaganida bunday nomlanmas edi. Boshqacha qilib aytganda, barcha o‘simliklarning o‘sishi uchun suv kerak, suv bo‘lmasa, ular qurib bitadi. Buni ushbu qadimiy gavaycha maqol — “Hahai no ka ua i ka ulula`au”, yaʼni o‘rmon bor joyda, yomg‘ir yog‘adi deb osongina izohlash mumkin. Xoʻsh, qanday … Читать далее

Nega qum hamma joyda bir xil?

от
nega qum hamma joyda bir

Nega qum hamma joyda bir xil? Qum. Uni kichik qasrlar qurish, qumsoat bilan vaqtni aniqlash yoki gidravlik parchalash uchun ishlatasizmi — u har doim bir xil, doimiy qumtepa va sohillarni hosil qiluvchi, sanab boʻlmaydigan mitti zarrachalar. Nega qum doim deyarli bir xil koʻrinadi? Nega shuncha koʻp qum sohilga borib qolgan? Aslida dunyoning deyarli hamma qumi … Читать далее

Chig‘anoq qanday paydo bo‘ladi?

от
chiganoq qanday paydo boladi 65e6b651431c9

Chig‘anoq qanday paydo bo‘ladi? Tirik mavjudotlar oʻz uyini istalgan narsadan qoyilmaqom qilib qura oladi.Lekin suvosti mavjudotlari bu ishda moʻjizalar koʻrsata oladi: mikroskopik kokkolitoforlar, koral quruvchi suv oʻtlari va oʻzi uchun qurilish materiallarini sehrgardek yasab oladigan ulkan mollyuskalar. Bu mollyuskalar suvda erigan moddalar: kalsiy va karbonatni yigʻib olish orqali kalsiy karbonat yasab, undan qattiq chigʻanoqlar quradi. … Читать далее

Nega mashina qum ostiga “cho‘kib ketadi”?

от
nega mashina qum ostiga chokib ketadi 65e6b4f8e2a46

Nega mashina qum ostiga “cho‘kib ketadi”? Qum ostiga “choʻkib ketgan” mashina haqida gapirishdan oldin, mavzuni bir voqeadan boshlashni maʼqul koʻrdik. 1692-yilning 7-iyun kuni Yamaykaning Port Royal shahrida qaroqchilarning mashhur qarorgohi qum ostiga gʻarq boʻladi. Bu falokat katta zilziladan keyingi yerning yumshashi tufayli sodir boʻlgan va bu voqea aynan soat 11:43 da yuz bergan. Bunday aniq … Читать далее