Kaktusning bargi bormi? Kaktus ogʻir sharoitlarda oʻsishga qodir, chunki bu oʻsimlik bunday sharoitlarga moslashgan. Kaktuslar boshqa oʻsimliklar bilan bir xil tuzilish va rivojlanishga ega. Ammo oʻsimliklar bargi bajaradigan ishlarni kaktus poyasi va novdalari bilan amalga oshiradi. Barglarning yoʻqligi, tikanli novda va poyalari kaktusning issiq, quruq joylarda omon qolishiga yordam beradi. Boshqa oʻsimliklarning bargi yupqa tuzilishi … Читать далее
Kamed — daraxt yelimi nima? Kamed¹ (oʻsimliklarning qatronli ajratmasi) yoki gummi sizni saqich bilan taʼminlashdan koʻra muhimroq, turli xil maqsadlarda ishlatilishi mumkin. Albatta, yelimning juda koʻp turi mavjud. Uning “gummi arabik” (arab yelimi) deb ataladigan turi konfet, dori-darmon va yelim tayyorlashda, shuningdek, ipak ishlab chiqarishda ishlatiladi. Kamed koʻpgina tabiiy qatronlar singari oʻsimliklardan havoda qotadigan va … Читать далее
Pasxa nima? Pasxada Iso Masihning qayta tirilishi nishonlanadi. Bu xristian taqvimidagi eng muhim bayramdir. Pasxa yakshanbasi har yili bir xil kunga toʻgʻri kelmaydi, lekin har doim 22-martdan 25-aprelgacha bo‘lgan vaqt oralig‘ida nishonlanadi. U bahorgi tengkunlik — 21-martdan keyingi birinchi toʻlin oydan so‘ng keladigan birinchi yakshanbaga toʻgʻri keladi. Pasxa yakshanbasi sanasi milodiy 325-yilda Nikeyadagi cherkov sobori … Читать далее
Yangi yil butun dunyoda bir xil tarzda nishonlanadimi? Yangi yil bayrami butun dunyodagi eng qadimiy va eng maroqli anʼanalardan biridir. Ammo shu bilan birga, bunday turli sanalarda va turlicha nishonlanadigan boshqa bayram ham yoʻq. Qadimgi yunonlar oʻz yangi yillarini 21-iyundan keyingi yangi hilol tugʻilishi bilan boshlagan. Yuliy Sezar hukmronligi boshlanishidan oldin Rimda yangi yil 1-martda … Читать далее
Kvakerlar kim? 1650-yilda Angliyada diniy eʼtiqodi uchun Georg Foks ismli kishi sud qilingan. U sudyalariga qarata: “Rabbim” nomini eshitganda titrang!” degan. Bu soʻzlari uchun sudyalardan biri unga “titrovchi” maʼnosini anglatadigan “kvaker” laqabini bergan. Oʻshandan beri Foks va diniy marosimlar paytida baʼzan titraydigan uning izdoshlarini “kvakerlar” deb atay boshlashdi va bu laqab juda mashhur boʻldi. Ularni … Читать далее
Lo‘lilar qaysi tilda gaplashadi? Nega ayrim odamlar loʻli deb atalishini bilasizmi? Koʻp yillar oldin Yevropa aholisi dastlab ularni Misrdan kelgan va “loʻli” soʻzi “Misr” soʻzidan kelib chiqqan deb oʻylashgan. Taxminlarga koʻra, chamasi ming yil oldin Hindistonning shimoli-gʻarbiy qismidagi bir nechta qabila boshqa mamlakatlarga koʻchib ketgan va ular haqiqiy loʻli boʻlgan. Bu qabilalarning bir nechtasi Forsga … Читать далее
Idish qanday til? Dunyodagi eng qiziq tillardan biri — butun dunyo yahudiylari soʻzlashuvchi yahudiy tili. Ikkinchi jahon urushidan oldin 8 million yahudiy idishda gapirgan yoki uni tushungan. Axir yahudiylar tili Tavrotning eng qadimgi tili boʻlgan ivrit¹ emasmi? Xuddi shunday! Ivrit — din va olimlar tili, diniy-adabiy asarlarning aksariyati shu tilda yozilgan, bugungi kunda Isroil xalqi … Читать далее
Esperanto nima? Inson dunyodagi barcha odamlarga aloqa vositasi sifatida xizmat qiladigan universal tilni yaratishga uzoq vaqt davomida harakat qilgan. XVII asrdan boshlab 700 dan ortiq bunday turli tillar yaratilgan. Ularni ikki turga boʻlish mumkin. Birinchi tur mavjud tillarning hech biri bilan bogʻliq emas. Ikkinchi turdagilar esa mavjud tillar aralashmasidan foydalanadi. Sun’iy tillarning eng mashhuri — … Читать далее
Qaysi davlat eng ko‘p soat ishlab chiqaradi? Mexanik soatlar ixtiro qilingan dastlabki davrlarda stol va qoʻl soatlari ishlab chiqarishda yetakchi boʻlgan mamlakatlar yoʻq edi. Mohir ustalar bir mamlakatdan ikkinchisiga koʻchib yurgani bois soat ishlab chiqarish xalqaro kasbga aylandi. Ammo koʻp oʻtmay turli mamlakatlar turli xil soatlar boʻyicha ixtisoslasha boshladi. Masalan, Angliya uzoq davr mobaynida kema … Читать далее
Birinchi qazilma qoldiqlar qayerda topilgan? Soʻnggi ikki-uch milliard yil ichida oʻsimlik va hayvonot dunyosining koʻplab shakllari Yerda yashab, keyin yoʻq boʻlib ketdi. Biz bu haqida qazilma qoldiqlarni oʻrganish orqali bilamiz. Qazilmalarning aksariyati togʻ jinslarida saqlanib qolgan oʻsimlik va hayvon qoldiqlaridir. Ular turli shakllarga ega. Baʼzan bu hayvonlarning chigʻanogʻi, suyaklari, tangachalari yoki boshqa qattiq qismlari boʻlib, … Читать далее